|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
achtergronden
Na mijn opleiding (AKI, Rijksacademie voor Beeldende. Kunsten), heb ik me in antroposofie verdiept. Van daaruit heb ik onderzoek gedaan naar het werken met kleur, klank en vorm. Veel mensen zien kunst als manier om zich spiritueel te ontwikkelen en dat is in zekere zin ook zo. Dat wil zeggen: als je de dingen uit het schilderen terugkoppelt naar de menselijke belevingswereld. Dan kun je ermee uitzoeken hoe waarneming werkt en hoe een mens kennis schept. Verschillende (oudere) esoterische systemen zijn voor mij aanleiding geweest om hypothesen op te stellen, ik zie bijvoorbeeld in het creatieve proces elementen terug van het alchemische proces. Het
Spirituele kunst is een rare term, want kunst is zowiezo spiritueel. Dat is een hele tijd 'not done' geweest, daarom heb ik voor mezelf goed moeten uitzoeken hoe spiritualiteit met kunst samenhangt. Dingen doen met spritualiteit werd op de academie doorgaans niet gewaardeerd, bovendien zag ik niet veel spirituele kunst om me heen waar ik enthousiast van kon worden. Tijdens mijn opleiding was het abstract-expressionisme op zijn retour - de opvatting dat alles wat je doet een idee vertegenwoordigt nam de plaats in van het idee dat de kunstenaar zijn diepste essentie direct kan uitdrukken met zijn armgebaren. Waar anderen echter zich gingen bezighouden met ideevorming over maatschapij en politiek, heb ik altijd sterke behoefte gehad aan een band met de natuur - dat was en is mijn inspiratiebron.
Antroposofie is geesteswetenschap, dat wil zeggen, een niet-materialistische vorm van wetenschap. Ze komt voort uit het Duitse idealisme (vertegenwoordigd door Goethe, Schiller, R. Steiner etc.). Ze wijkt op een aantal fundamentele punten af van de gewone wetenschap (op het punt van o.a. de strikte scheiding tussen subject en object en de veronderstelde subjectiviteit van de zintuiglijke waarneming). Antroposofie is gebaseerd op een eigen kentheorie, die eigenlijk bestaat uit een exacte omschrijving van het creatieve proces. Je zou ook kunnen zeggen, dat het wetenschap is in de vorm van kunst. Andersom, zo kan kunst een (weliswaar gekke soort, maar toch) vorm van wetenschap worden - dat wil zeggen, dat het mogelijk is een zekere objectiviteit te bereiken in wat je maakt. Ook heb ik hierdoor mijn huidige opvattingen over waarneming, kleur, kunstgeschiedenis en esthetiek door de jaren heen opgebouwd. In mijn werk vond ik elementen uit o.a. de chinese en westerse alchemie, waardoor ook het creatieve proces voor mij inzichtelijker werd.
Ik kwam erachter dat de ontwikkelingen in de moderne kunst nauw samenhangen met die in de wetenschap. (klik hier voor een stuk over de samenhang tussen Barnett Newman en deeltjesfysica) Hedendaagse kunst ís hedendaags omdat ze nauw de ontwikkelingen volgt die zich afspelen in de moderne wetenschap en filosofie. Van Stephan Geuljan krijg ik informatie over de huidige stand van de wetenschap. Mijn eigen wetenschappelijke insteek bestaat eruit, dat ik mijn werk volgens een soort kentheoretische methode heb opgebouwd, maar dan niet in woord-begrippen (filosofie) maar met beeld-begrippen: kleur, vorm, perspectief. Ik kan alleen werken met beeldelementen die ik ken, waarvan ik 'weet' wat ze zijn (zie: kijkje in de keuken). Qua onderzoek is mijn hoofdthema is kleurenleer, van daar uit het ik leren werken met perspectief, compositie en vorm. Hierin heb ik altijd geprobeerd de wetmatigheden zoals ik die aantrof in verband te brengen met hoe een mens in elkaar zit. Het antroposofische mensbeeld biedt daar de mogelijkheden voor. Ik kwam erachter dat abstracte beeldelementen dan op een andere manier concreet worden, je leert ze lezen. Je kunt zien waar ze voor staan en welke processen ze vertegenwoordigen.
Terugkijkend op mijn ontwikkeling moet ik, eigenlijk tot mijn verbazing, constateren dat die veel te maken met de Faust van Goethe, zowel met het eerste als met het tweede deel.
Disclaimer: op deze site vind je alleen mijn persoonlijke mening en bevindingen, wie daarmee wil werken doet dat op eigen risico. Ik vertegenwoordig verder niemands mening (behalve daar waar ik dat aangeef). Alle afbeeldingen zijn auteursrechtelijk beschermd. Teksten overnemen: alleen na schriftelijke toestemming van de auteur (evelien nijeboer)